Bài giảng Hóa học Lớp 10 - Oxi-Ozon

OXI – OZON 
A/ Oxi : 
I/ Vị trí và cấu tạo : 
8 O (8 electron) 
1s 2 2s 2 2p 4 
 có 6 electron ngoài cùng, ở chu kì 2, nhóm VIA 
KLNT : 16 
CTPT : O 2 liên kết cộng hóa trị không cực, liên kết đôi 
II/ Tính chất vật lý : 
+ Là chất khí không màu, không mùi, không vị. 
 hơi nặng hơn không khí 
+ Tan ít trong nước. Ở 20 o C 1 lít nước hòa tan được 31 ml khí oxi. 
+ Nhiệt độ hóa lỏng – 183 o C. Oxi lỏng có màu xanh da trời, có tính thuận từ. 
+ Trong tự nhiên oxi có ba đồng vị : 
III/ Tính chất hóa học : 
+ Oxi có 6 electron ngoài cùng dễ nhận 2 electron khi tham gia phản ứng hóa học. 
+ Oxi có độ âm điện là 3,44 chỉ kém flo (3,98) nên có số oxi hóa âm trong các hợp chất (trừ hợp chất với F) 
+ phản ứng với hầu hết các nguyên tố tạo oxit. 
* phản ứng với kim loại (trừ Ag, Au, Pt) 
* phản ứng với phi kim (trừ halogen) 
* phản ứng với nhiều hợp chất vô cơ và hợp chấ... 
 KCl + O 2  
+5 –2 –1 0 
MnO 2 , 
250 o C 
2 
2 
3 
Tại sao phải thu oxi bằng cách dời chỗ của nước ? 
2/ Sản xuất oxi trong công nghiệp : 
a) Từ không khí : 
Không khí loại bỏ hết hơi nước, bụi, khí CO 2 , đem hóa lỏng rồi chưng cất phân đoạn thu oxi. 
b) Từ nước : 
Điện phân nước (nước có hòa tan một ít H 2 SO 4 hoặc NaOH để tăng tính dẫn điện) thu được khí oxi ở cực dương và khí hidro ở cực âm. 
H 2 O 
Điện phân dd H 2 SO 4 
2 
2 
Cực âm 
Cực dương 
H 2 + O 2 
B/ Ozon : O 3 
Các đơn chất do 1 nguyên tố tạo ra gọi là dạng thù hình của nhau Ozon là một dạng thù hình của oxi 
1/ Tính chất vật lý: 
+ là 1 chất khí màu xanh nhạt, có mùi đặc trưng. 
+ Nhiệt độ hóa lỏng – 112 o C. 
+ Tan trong nước nhiều hơn oxi. Ở 0 o C 1 lít nước hòa tan 490 ml khí ozon 
2/ Tính chất hóa học : 
có tính oxi hóa mạnh hơn oxi 
+ Phản ứng với bạc : ozon oxi hóa Ag ở nhiệt độ thường 
 Ag + O 3 
Ag 2 O + O 2 
+ Phản ứng với dung dịch KI : 
H 2 O + KI + O 3 
I 2 + KOH + O 2  
 Ứng dụng để nhận biết ozon bằng giấy có tẩm dung dịch KI và hồ tinh bột. Ozon làm giấy hóa xanh 
0 0 +1 -2 0 
2 
Chất khử 
Chất oxi hóa 
 -1 0 0 -2 0 
2 
2 
Chất khử 
Chất oxi hóa 
II/ Ozon trong tự nhiên : 
+ Ozon được tạo thành trong khí quyển khi có sự phóng điện (tia chớp, sét). Trên mặt đất ozon được tạo thành do sự oxi hóa một số hợp chất hữu cơ. 
+ Ozon tập trung nhiều ở lớp khí quyển trên cao, cách mặt đất từ 20 – 30 km. Tầng ozon hình thành do tia tử ngoại của mặt trời chuyển hóa các phân tử oxi thành ozon : 
 O 2 
Tia tử ngoại 
O 3 
 Vậy tầng ozon hấp thu tia tử ngoại từ tầng cao của không khí, bảo vệ con người và các sinh vật trên mặt đất tránh được tác hại của tia tử ngoại. 
3 
2 
III/ Ứng dụng : 
+ Khử trùng không khí (không khí có một lượng