Bài giảng Tiếng Việt Lớp 5 (Luyện từ và câu) - Tuần 3. Tiết 6: Luyện tập về Từ đồng nghĩa - Lê Thị Lam

 Luyện từ và câu
Tiết 6:Luyện tập về 
 Từ đồng nghĩa
 Trang 32 Khởi độngKhởi động
1) Tìm từ bắt đầu bằng tiếng đồng (có nghĩa là 
“cùng”)
 đồng đều, đồng loã, đồng lòng, đồng mưu, 
 đồng nghĩa, đồng nghiệp, đồng phục, 
 đồng thanh, 
2) Đặt câu với một trong những từ vừa tìm được.
 - Cả lớp đồng thanh bài tập đọc.
 - Bố em và bác Tuần hàng xóm là đồng nghiệp 
 với nhau. Giới thiệu kiến thứcGiới thiệu kiến thức
 Luyện tập về từ đồng nghĩa.
Bài 1: Tìm từ trong ngoặc đơn thích hợp với mỗi ô trống 
dưới đây:
 Chúng tôi đang hành quân tới nơi cắm trại- một thắng 
 cảnh của đất nước. Bạn Lệ trên vai chiếc ba lô con 
 cóc, hai tay vung vẩy vừa đi vừa hát véo von. Bạn Thư 
 điệu đà túi đàn ghi ta. Bạn Tuấn “đô vật” vai 
 một thùng giấy đựng nước uống và đồ ăn. Hai bạn 
 Tân và Hưng to, khỏe cùng hăm hở thứ đồ 
 lỉnh kỉnh nhất là lều trại. Bạn Phượng bé nhỏ nhất thì 
 trong nách mấy tờ báo Nhi đồng cười, đến chỗ 
 nghỉ là giở ra đọc ngay cho cả nhóm nghe.
 xách đeo khiêng kẹp vác ( xách, đeo, khiêng, kẹp, vác ) Giới thiệu kiến thứcGiới thiệu kiến thức
 Luyện tập về từ đồng nghĩa.
 Bài 1: Tìm từ trong ngoặc đơn thích hợp với mỗi ô trống 
 dưới đây:
 Chúng tôi đang hành quân tới nơi cắm trại- một thắng 
 cảnh của đất nước. Bạn Lệ trên vai chiếc ba lô con đeo
 cóc, hai tay vung vẩy vừa đi vừa hát véo von. Bạn Thư 
 điệu đà túi đàn ghi ta. Bạn Tuấn “đô vật” vai xách
 vác một thùng giấy đựng nước uống và đồ ăn. Hai bạn 
 Tân và Hưng to, khỏe cùng hăm hở thứ đồ khiêng
 lỉnh kỉnh nhất là lều trại. Bạn Phượng bé nhỏ nhất thì 
 kẹp trong nách mấy tờ báo Nhi đồng cười, đến chỗ 
 nghỉ là giở ra đọc ngay cho cả nhóm nghe. Giới thiệu kiến thứcGiới thiệu kiến thức
 Luyện tập về từ đồng nghĩa.
Bài 1: Tìm từ trong ngoặc đơn thích hợp với mỗi ô trống 
dưới đây:
 Hãy phân biệt nghĩa các từ 
 “đeo, xách, vác, khiêng, kẹp”
 đeo: mang một vật nào đó dễ tháo, cởi. 
 xách: mang một vật bằng một tay để 
 buông thẳng xuống. 
 vác: di chuyển vật nặng hoặc cồng 
 kềnh bằng cách đặt lên vai. 
 khiêng: nâng vật nặng đi nơi khác 
 bằng sức mạnh đôi bàn tay hay 
 hợp sức của nhiều người. 
 kẹp: giữ chặt lấy ở giữa bằng cách ép 
 mạnh lại từ hai phía. Giới thiệu kiến thứcGiới thiệu kiến thức
 Luyện tập về từ đồng nghĩa.
Bài 1: Tìm từ trong ngoặc đơn thích hợp với mỗi ô trống 
dưới đây:
 + Những từ “xách, đeo, khiêng, kẹp, 
 vác” có nghĩa chung gì?
 Những từ “xách, đeo, khiêng, kẹp, 
 vác” có nghĩa chung là mang một vật 
 nào đó đến nơi khác. 
 + Tại sao không nói “Bạn Lệ vác chiếc 
 ba lô con cóc.”?
 Không nói “Bạn Lệ vác chiếc ba lô 
 con cóc.” vì đeo là mang vật dễ tháo, 
 còn vác là mang vật cồng kềnh trên 
 vai. Chiếc ba lô của bạn Lệ nhỏ và 
 nhẹ nên phù hợp từ đeo. Giới thiệu kiến thứcGiới thiệu kiến thức
 Luyện tập về từ đồng nghĩa.
Bài 1: Tìm từ trong ngoặc đơn thích hợp với mỗi ô trống 
dưới đây:
+ Vậy những từ “xách, đeo, khiêng, kẹp, vác” là từ đồng nghĩa 
 hoàn toàn hay không hoàn toàn? Vì sao?
 Những từ trên là từ đồng nghĩa không hoàn toàn. Vì nó không 
 thể thay thế cho nhau trong các văn cảnh
 Các từ đồng nghĩa không hoàn toàn mang sắc thái gợi tả 
 khác nhau nên khi dùng phải chọn lựa cẩn thận Giới thiệu kiến thứcGiới thiệu kiến thức
 Luyện tập về từ đồng nghĩa.
Bài 2: Chọn ý thích hợp trong ngoặc đơn để giải thích ý 
nghĩa chung của các câu tục ngữ sau:
 a) Cáo chết ba năm quay đầu về núi.
 làm người phải thủy chung Gắn bó với 
 b) Lá rụng về cội. quê hương 
 gắn bó với quê hương là tình là tình cảm 
 cảm tự nhiên tự nhiên
 c) Trâu bảy năm còn nhớ chuồng.
 loài vật thường nhớ nơi ở cũ
 làm người phải thủy chung
 gắn bó với quê hương là tình 
 cảm tự nhiên
 loài vật thường nhớ nơi ở cũ Giới thiệu kiến thứcGiới thiệu kiến thức
 Luyện tập về từ đồng nghĩa.
Bài 3: Dựa theo ý một khổ thơ trong bài Sắc màu em yêu, hãy 
viết một đoạn văn miêu tả màu sắc đẹp của những sự vật mà 
em yêu thích. Trong đoạn văn, chú ý sử dụng những từ đồng 
nghĩa. Giới thiệu kiến thứcGiới thiệu kiến thức
 Luyện tập về từ đồng nghĩa.
Bài 3: Dựa theo ý một khổ thơ trong bài Sắc màu em yêu, hãy 
viết một đoạn văn miêu tả màu sắc đẹp của những sự vật mà 
em yêu thích. Trong đoạn văn, chú ý sử dụng những từ đồng 
nghĩa.
 Những màu sắc em yêu
 Em yêu màu đỏ:
 Như máu con tim,
 Lá cờ Tổ quốc,
 Khăn quàng đội viên. Giới thiệu kiến thứcGiới thiệu kiến thức
 Luyện tập về từ đồng nghĩa.
Bài 3: Dựa theo ý một khổ thơ trong bài Sắc màu em yêu, hãy 
viết một đoạn văn miêu tả màu sắc đẹp của những sự vật mà 
em yêu thích. Trong đoạn văn, chú ý sử dụng những từ đồng 
nghĩa.
 Những màu sắc em yêu
 Em yêu màu xanh:
 Đồng bằng, rừng núi,
 Biển đầy cá tôm,
 Bầu trời cao vợi. Giới thiệu kiến thứcGiới thiệu kiến thức
 Luyện tập về từ đồng nghĩa.
Bài 3: Dựa theo ý một khổ thơ trong bài Sắc màu em yêu, hãy 
viết một đoạn văn miêu tả màu sắc đẹp của những sự vật mà 
em yêu thích. Trong đoạn văn, chú ý sử dụng những từ đồng 
nghĩa.
 Những màu sắc em yêu
 Em yêu màu vàng:
 Lúa đồng chín rộ,
 Hoa cúc mùa thu,
 Nắng trời rực rỡ. Giới thiệu kiến thứcGiới thiệu kiến thức
 Luyện tập về từ đồng nghĩa.
Bài 3: Dựa theo ý một khổ thơ trong bài Sắc màu em yêu, hãy 
viết một đoạn văn miêu tả màu sắc đẹp của những sự vật mà 
em yêu thích. Trong đoạn văn, chú ý sử dụng những từ đồng 
nghĩa.
 Những màu sắc em yêu
 Em yêu màu trắng: 
 Trang giấy tuổi thơ,
 Đóa hoa hồng bạch,
 Mái tóc của bà. Giới thiệu kiến thứcGiới thiệu kiến thức
 Luyện tập về từ đồng nghĩa.
Bài 3: Dựa theo ý một khổ thơ trong bài Sắc màu em yêu, hãy 
viết một đoạn văn miêu tả màu sắc đẹp của những sự vật mà 
em yêu thích. Trong đoạn văn, chú ý sử dụng những từ đồng 
nghĩa.
 Những màu sắc em yêu
 Em yêu màu đen: 
 Hòn than óng ánh,
 Đôi mắt bé ngoan,
 Màn đêm yên tĩnh. Giới thiệu kiến thứcGiới thiệu kiến thức
 Luyện tập về từ đồng nghĩa.
Bài 3: Dựa theo ý một khổ thơ trong bài Sắc màu em yêu, hãy 
viết một đoạn văn miêu tả màu sắc đẹp của những sự vật mà 
em yêu thích. Trong đoạn văn, chú ý sử dụng những từ đồng 
nghĩa.
 Những màu sắc em yêu
 Em yêu màu tím: 
 Hoa cà, hoa sim, 
 Chiếc khan của chị,
 Nét mực chữ em. Giới thiệu kiến thứcGiới thiệu kiến thức
 Luyện tập về từ đồng nghĩa.
Bài 3: Dựa theo ý một khổ thơ trong bài Sắc màu em yêu, hãy 
viết một đoạn văn miêu tả màu sắc đẹp của những sự vật mà 
em yêu thích. Trong đoạn văn, chú ý sử dụng những từ đồng 
nghĩa.
 Những màu sắc em yêu
 Em yêu màu nâu: Trăm nghìn cảnh đẹp
 Áo mẹ sờn bạc, Dành cho em ngoan.
 Đất đai cần cù, Em yêu tất cả
 Gỗ rừng bát ngát. Sắc màu Việt Nam. Giới thiệu kiến thứcGiới thiệu kiến thức
 Luyện tập về từ đồng nghĩa.
Bài 3: Dựa theo ý một khổ thơ trong bài Sắc màu em yêu, hãy 
viết một đoạn văn miêu tả màu sắc đẹp của những sự vật mà 
em yêu thích. Trong đoạn văn, chú ý sử dụng những từ đồng 
nghĩa.
 Gợi ý
 Dựa vào màu chủ đạo của khổ thơ, em có thể viết về màu 
sắc của những sự vật có trong bài thơ “Sắc màu em yêu” 
và cả những sự vật khác nữa, nhưng cố gắng dùng được 
nhiều từ đồng nghĩa. Từ đồng nghĩa trong bài của các em 
là những từ đồng nghĩa chỉ màu sắc. Giới thiệu kiến thứcGiới thiệu kiến thức
 Luyện tập về từ đồng nghĩa.
Bài 3: Dựa theo ý một khổ thơ trong bài Sắc màu em yêu, hãy 
viết một đoạn văn miêu tả màu sắc đẹp của những sự vật mà 
em yêu thích. Trong đoạn văn, chú ý sử dụng những từ đồng 
nghĩa.
 Mẫu
 Trong các sắc màu Việt Nam em thích nhất là màu vàng. Màu vàng 
tươi của hoa cúc gợi nhớ mùa trong lành, mát mẻ. Những ánh nắng 
vàng hoe rải nhẹ trên đường. Những cánh đồng lúa chín vàng rực 
trả dài mênh mông. Màu vàng gợi sự no ấm, bình yên. 
 Có những màu sắc lộng lẫy, sang trọng nhưng cũng có màu sắc bình 
dị, thanh tao. Gây ấn tượng nhất là màu đen. Màu đen nhánh của 
than – vàng đen của Tổ quốc, màu đen láy của đôi mắt bé yêu, màu 
đen thẳm của bầu trời ban đêm. Em rất yêu màu đen. DẶN DÒ:
- Hàng ngày thực hiện đúng việc vệ sinh cá nhân 
 phòng tránh dịch Covid-19.
- Ôn lại các kiến thức đã học và viết đoạn văn vào 
 vở.
- Xem trước Tiết Từ trái nghĩa.