Bài giảng Tiếng Việt Lớp 5 (Tập làm văn) - Tuần 2. Tiết 3: Luyện tập tả cảnh - Lê Thị Lam

 Tập làm văn
 Tiết 3: Luyện tập tả cảnh
Bài 1 Tìm những hình ảnh em thích trong 
 mỗi bài văn dưới đây:
28/08/2025 2 Bài 1 Tìm những hình ảnh em thích trong mỗi bài văn dưới đây:
 Rừng trưa
 Rừng khô hiện lên với tất cả vẻ uy nghi tráng lệ của nó trong 
 ánh mặt trời vàng óng. Những thân cây tràm vỏ trắng vươn lên trời, 
 chẳng khác gì những cây nến khổng lồ, đầu lá rủ phất phơ. Từ trong 
 biển lá xanh rờn đã bắt đầu ngả sang màu vàng úa, ngát dậy một mùi 
 hương lá tràm bị hun nóng dưới mặt trời. Tiếng chim không ngớt vang 
 ra, vọng mãi lên trời cao xanh thẳm không cùng. Trên các trảng rộng 
 và chung quanh những lùm bụi thấp mọc theo các lạch nước, nơi mà 
 sắc lá còn xanh, ta có thể nghe tiếng vù vù bất tận của hàng nghìn loại 
 côn trùng có cánh không ngớt bay đi bay lại trên những bông hoa nhiệt 
 đới sặc sỡ, vừa lộng lẫy nở ra đã vội tàn nhanh trong nắng. Mùi hương 
 ngòn ngọt nhức đầu của những loài hoa rừng không tên tuổi đắm vào 
 ánh nắng ban trưa khiến con người dễ sinh buồn ngủ và sẵn sàng ngả 
 lưng dưới một bóng cây nào đó, để cho thứ cảm giác mệt mỏi chốn 
 rừng trưa lơ mơ đưa mình vào giấc ngủ chẳng đợi chờ.
 Theo ĐOÀN GIỎI
 28/08/2025 3
 Trảng: khoảng đất rộng giữa rừng hoặc giữa hai khu rừng. Chiều tối
 Nắng bắt đầu rút lên những chòm cây cao, rồi nhạt dần và như 
hòa lẫn với ánh sáng trắng nhợt cuối cùng.
 Trong những bụi cây đã thấp thoáng những mảng tối. Màu tối lan 
dần dưới từng gốc cây, ngả dài trên thảm cỏ, rồi đổ lốm đốm trên lá 
cành, trên những vòm xanh rậm rạp.
 Bóng tối như bức màn mỏng, như thứ bụi xốp, mờ đen, phủ dần 
lên mọi vật.
 Trong nhập nhoạng, thỉnh thoảng lại bật lên một mảng sáng mờ 
của ánh ngày vương lại. Một vài tiếng dế gáy sớm, vẻ thăm dò, chờ 
đợi. Có đôi ánh đom đóm chấp chới, lúc lên cao, lúc xuống thấp, lúc 
lại rơi xuống mặt cỏ không còn rõ hình cây lá nữa mà mịn màng hòa 
lẫn như một mặt nước lặng êm. 
 Trong im ắng, hương vườn thơm thoảng bắt đầu rón rén bước 
ra,và tung tăng trong ngọn gió nhẹ, nhảy trên cỏ, trườn theo những 
thân28/08/2025 cành. 4
 Theo PHẠM ĐỨC Tập làm văn
 Tiết 3: Luyện tập tả cảnh
 Những sự vật nào được tả trong cảnh rừng trưa? 
 -Thân tràm
 - Biển lá
 - Tiếng chim
 - Côn trùng
 - Hoa nhiệt đới
 -Hương rừng
28/08/2025 - Con người 5 Tập làm văn
 Tiết 3: Luyện tập tả cảnh
- Những đặc điểm nào cho biết đó là cảnh rừng 
vào buổi trưa?
- Rừng trong ánh mặt trời vàng óng.
- Hương lá tràm bị hun nóng thơm ngát.
- Mùi hoa rừng đắm vào trong nắng ban trưa.
- Con người lơ mơ buồn ngủ .
28/08/2025 6 Tập làm văn
 Tiết 3: Luyện tập tả cảnh
 - Đọc thầm, gạch chân hình ảnh em thích và 
 giải thích vì sao em thích hình ảnh đó.
 Nhóm đôi
28/08/2025 7 Tập làm văn
 Tiết 3: Luyện tập tả cảnh
 - Tác giả đã quan sát cảnh rừng trưa bằng những 
 giác quan nào? 
 - Thị giác: nhìn thấy rừng trưa vàng óng, thấy thân 
 tràm, lá tràm, các trảng rộng, những loài hoa rừng 
 không tên, . 
 - Khứu giác: ngửi thấy mùi lá tràm, mùi ngòn ngọt 
 của hoa rừng,.... 
 - Thính giác: nghe thấy tiếng chim, nghe thấy tiếng vù 
 vù của côn trùng, . 
28/08/2025 8 Tập làm văn
 Tiết 3: Luyện tập tả cảnh
- Tác giả đã quan sát cảnh rừng trưa 
như thế nào?
 - Quan sát cảnh vật rất kĩ, quan sát 
 bằng nhiều giác quan.
 28/08/2025 9 Chiều tối
 Nắng bắt đầu rút lên những chòm cây cao, rồi nhạt dần và như 
hòa lẫn với ánh sáng trắng nhợt cuối cùng.
 Trong những bụi cây đã thấp thoáng những mảng tối. Màu tối lan 
dần dưới từng gốc cây, ngả dài trên thảm cỏ, rồi đổ lốm đốm trên lá 
cành, trên những vòm xanh rậm rạp.
 Bóng tối như bức màn mỏng, như thứ bụi xốp, mờ đen, phủ dần 
lên mọi vật.
 Trong nhập nhoạng, thỉnh thoảng lại bật lên một mảng sáng mờ 
của ánh ngày vương lại. Một vài tiếng dế gáy sớm, vẻ thăm dò, chờ 
đợi. Có đôi ánh đom đóm chấp chới, lúc lên cao, lúc xuống thấp, lúc 
lại rơi xuống mặt cỏ không còn rõ hình cây lá nữa mà mịn màng hòa 
lẫn như một mặt nước lặng êm. 
 Trong im ắng, hương vườn thơm thoảng bắt đầu rón rén bước 
ra,và tung tăng trong ngọn gió nhẹ, nhảy trên cỏ, trườn theo những 
thân cành.
 28/08/2025 Theo PHẠM ĐỨC 10 Tập làm văn
 Tiết 3: Luyện tập tả cảnh
- Những chi tiết nào cho biết đó cảnh được tả vào buổi chiều 
tối?
 - Nắng bắt đầu rút lên những chùm cây cao rồi nhạt dần 
 và như hòa lẫn với ánh sáng trắng nhợt cuối cùng.
 - Trong những bụi cây đã thấp thoáng mảng tối.
 - Bóng tối lan dần.
 - Bóng tối như bức màn mỏng, như thứ bụi xốp,mờ đen, 
 phủ dần lên mọi vật .
 28/08/2025 11 Tập làm văn
 Tiết 3: Luyện tập tả cảnh
 - Đọc thầm, gạch chân hình ảnh em thích và 
 giải thích vì sao em thích hình ảnh đó.
28/08/2025 12 Tập làm văn
 Tiết 3: Luyện tập tả cảnh
- Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ 
thuật nào để tả cảnh chiều tối? 
28/08/2025 13 Tập làm văn
 Tiết 3: Luyện tập tả cảnh
 - Thứ tự miêu tả ở hai bài “Rừng 
 trưa” và “Chiều tối” có gì khác 
 nhau?
28/08/2025 14 Tập làm văn
 Tiết 3: Luyện tập tả cảnh
 Kết luận
 + Khi tả cảnh cần quan sát cảnh vật thật kĩ, 
 quan sát bằng nhiều giác quan.
 + Khi viết văn cần phải chọn lọc từ ngữ và sử 
 dụng thêm các biện pháp nghệ thuật để có bài 
 văn hay.
28/08/2025 15 Tập làm văn
 Tiết 3: Luyện tập tả cảnh
 Bài 2
 Dựa vào dàn ý đã lập ở tuần 1, em hãy viết đoạn 
 văn tả cảnh một buổi sáng (hoặc trưa, chiều) 
 trong vườn cây (hay trong công viên, trên 
 đường phố, trên cánh đồng, nương rẫy).
28/08/2025 16 Tập làm văn
 Tiết 3: Luyện tập tả cảnh
Ví dụ: Đoạn văn tả cánh đồng lúa chín vào buổi sáng.
 Buổi sớm, cánh đồng lúa vẫn còn chìm trong màn sương 
 mờ ảo. Làn gió nhẹ thổi qua làm cho sóng lúa lao xao. Từng 
 bông lúa chín với những hạt mẩy và trắc đang cong xuống như 
 chiếc cần câu. Dưới mỗi bông lúa, đây đó vẫn còn đọng lại 
 những hạt sương làm cho thân lúa lại càng khó nhọc. Nó oằn 
 mình cõng những đứa con đã lớn khôn của mình chỉ còn nỗi 
 phải nằm rạp xuống bờ. Nắng đã lên, những hạt sương lại 
 càng long lanh hơn. Trải dài trước mắt là màu lúa chín vàng 
 tươi. Cả cánh đồng như một tấm thảm vàng khổng lồ. Các 
 ruộng lúa phảng lì như những viên gạch vuông vức không 
 trông rõ bờ. Từng đàn chim chiu chít cãi nhau trên đường dây 
 điện. Vài cái bóng nón trắng của bà con đã nhấp nhô trên 
 28/08/2025cánh đồng. Mọi người bắt đầu gặt lúa và tiếng nói cười rộn rã.17