Bài giảng Tiếng Việt Lớp 4 (Tập làm văn) - Tuần 32: Luyện tập xây dựng đoạn văn miêu tả con vật - Nguyễn Thị Kim Dung

 * Nêu cấu tạo bài văn miêu tả con vật?
 Bài văn miêu tả con vật thường có ba 
 phần:
1. Mở bài: Giới thiệu con vật sẽ tả.
2. Thân bài: 
* Tả hình dáng.
* Tả thói quen sinh hoạt và một vài hoạt 
động chính của con vật.
3. Kết bài: Nêu cảm nghĩ đối với con vật.
* Khi miêu tả các bộ phận của con vật cần 
chú ý điều gì? 1. Đọc bài văn sau:
 Con tê tê 1. Đọc bài văn sau: Con tê tê
 Con tê tê còn có tên gọi là con xuyên sơn. Vì người ta 
bảo con tê tê có thể đào thủng núi.
 Bộ vẩy của tê tê màu đen nhạt, rất giống vẩy cá gáy 
nhưng cứng và dày hơn nhiều. Bộ vẩy như một bộ giáp 
sắt che kín từ đầu xuống đến sát các ngón chân và tận 
mút chỏm đuôi.
 Tê tê săn mồi trông thật lạ mắt. Thức ăn của nó là 
sâu bọ, nhưng chủ yếu là các loài kiến. Miệng tê tê nhỏ, 
hai hàm chỉ có lợi, không có răng. Nhưng bù lại, nó có 
cái lưỡi để bắt mồi rất lợi hại. Nó thè cái lưỡi dài, nhỏ 
như chiếc đũa, xẻ làm ba nhánh, đục thủng tổ kiến rồi 
thò lưỡi vào sâu bên trong. Đợi kiến bâu kín lưỡi, tê tê 
rụt lưỡi vào mõm, tóp tép nhai cả lũ kiến xấu số. Cứ như 
thế, tê tê ăn tổ kiến nào thì ăn kì hết mới thôi. Đặc biệt nhất là tê tê có bốn chân ngắn ngủn với 
bộ móng cực sắc và khoẻ. Khi đào đất, nó dũi đầu 
xuống đào nhanh như một cái máy, chỉ cần chừng 
nửa phút đã ngập nửa thân mình nó. Khi ấy, dù có 
ba người lực lưỡng túm lấy đuôi nó kéo ngược cũng 
không ra. Trong chớp nhoáng, tê tê đã ẩn mình 
trong lòng đất.
 Tuy vậy, tê tê cũng có một nhược điểm rất kì lạ. 
Bao nhiêu người túm đuôi kéo không ra, nhưng chỉ 
cần một cái que lùa theo phía dưới đuôi khẽ chọc 
một nhát là tê tê lập tức cuộn tròn như quả bóng lăn 
ra ngoài miệng lỗ.
 Tê tê là loại thú hiền lành, chuyên diệt sâu bọ. Vì 
vậy, chúng ta cần bảo vệ nó. - -Hãy Bài phânvăn trên đoạn gồm bài 6 văn đoạn: trên.
 * Đoạn 1: từ “ con tê tê” đến “ thủng núi”.
 * Đoạn 2: từ “ Bộ vẩy” đến “ tận mút chỏm 
đuôi”.
 * Đoạn 3: từ “ Tê tê săn mồi” đến “ăn kì 
hết mới thôi”.
 * Đoạn 4: từ “Đặc biệt nhất” đến “ trong 
lòng đất”.
 * Đoạn 5: từ “Tuy vậy” đến “miệng lỗ”.
 * Đoạn 6: từ “Tê tê” đến “cần bảo vệ nó”.
 - Hãy xác định phần mở bài, thân bài và kết 
bài trong bài văn tả con tê tê. Con tê tê
 Con tê tê còn có tên gọi là con xuyên sơn. Vì người ta bảo con tê tê có thể đào 
thủng núi.
 Bộ vẩy của tê tê màu đen nhạt, rất giống vẩy cá gáy nhưng cứng và dày hơn 
nhiều. Bộ vẩy như một bộ giáp sắt che kín từ đầu xuống đến sát các ngón chân và 
tận mút chỏm đuôi.
 Tê tê săn mồi trông thật lạ mắt. Thức ăn của nó là sâu bọ, nhưng chủ yếu là các 
loài kiến. Miệng tê tê nhỏ, hai hàm chỉ có lợi, không có răng. Nhưng bù lại, nó có 
cái lưỡi để bắt mồi rất lợi hại. Nó thè cái lưỡi dài, nhỏ như chiếc đũa, xẻ làm ba 
nhánh, đục thủng tổ kiến rồi thò lưỡi vào sâu bên trong. Đợi kiến bâu kín lưỡi, tê 
tê rụt lưỡi vào mõm, tóp tép nhai cả lũ kiến xấu số. Cứ như thế, tê tê ăn tổ kiến 
nào thì ăn kì hết mới thôi.
 Đặc biệt nhất là tê tê có bốn chân ngắn ngủn với bộ móng cực sắc và khoẻ. Khi 
đào đất, nó dũi đầu xuống đào nhanh như một cái máy, chỉ cần chừng nửa phút đã 
ngập nửa thân mình nó. Khi ấy, dù có ba người lực lưỡng túm lấy đuôi nó kéo 
ngược cũng không ra. Trong chớp nhoáng, tê tê đã ẩn mình trong lòng đất.
 Tuy vậy, tê tê cũng có một nhược điểm rất kì lạ. Bao nhiêu người túm đuôi kéo 
không ra, nhưng chỉ cần một cái que lùa theo phía dưới đuôi khẽ chọc một nhát là 
tê tê lập tức cuộn tròn như quả bóng lăn ra ngoài miệng lỗ.
 Tê tê là loại thú hiền lành, chuyên diệt sâu bọ. Vì vậy, chúng ta cần bảo vệ nó.
 Theo Vi Hồng, Hồ Thuỷ Giang Mở bài Đoạn 1
 Đoạn 2
Thân bài Đoạn 3
 Đoạn 4
 Đoạn 5
 Kết bài Đoạn 6 - Hãy nêu nội dung chính của từng đoạn.
 Mở bài Đoạn 1 Giới thiệu chung về con tê tê.
 Đoạn 2 Miêu tả bộ vẩy của con tê tê.
 Miêu tả miệng, hàm lưỡi của 
 Đoạn 3 tê tê và cách tê tê săn mồi.
Thân bài
 Đoạn 4 Miêu tả chân, bộ móng của 
 tê tê và cách nó đào đất.
 Đoạn 5 Miêu tả nhược điểm của tê tê.
 Kết bài Ích lợi của tê tê và khuyên 
 Đoạn 6
 chúng ta cần phải bảo vệ tê 
 tê. b) Tác giả chú ý đến đặc điểm nào khi 
miêu tả hình dáng bên ngoài của con tê tê?
 Đen, nhạt, giống vẩy cá gáy, 
 nhưng cứng và dày giống như 
Hình Bộ vẩy bộ giáp sắt.
dáng 
 bên 
ngoài 
 của 
con tê 
 tê
 Bộ vẩy Bộ vẩy Hình Bộ vẩy Đen, nhạt, giống vẩy cá gáy, cứng 
 dáng và dày giống như bộ giáp sắt.
 bên Miệng Nhỏ.
 ngoài Hàm Chỉ có lợi, không có răng.
 của 
 Lưỡi Dài, nhỏ như chiếc đũa, xẻ làm 
 con tê ba nhánh.
 tê
 Bốn Ngắn ngủn, móng cực sắc, khoẻ.
 chân
Khi miêu tả hình dáng bên ngoài của con 
vật ta cần chú ý tả những đặc điểm nào? c) Những chi tiết nào cho thấy tác giả quan sát 
hoạt động của con tê tê tê rất tỉ mỉ và chọn lọc được 
nhiều đặc điểm lí thú?
 Thè lưỡi dài, đục thủng tổ kiến, thò lưỡi 
 Bắt kiến vào sâu bên trong. Đợi kiến bâu kín 
Hoạt lưỡi, rụt lưỡi vào mõm, tóp tép nhai. 
động Dũi đầu xuống đào nhanh như một cái 
 của máy, chừng nửa phút đã ngập nửa thân 
tê tê Đào đất mình. Khi ấy dù có ba người lực lưỡng 
 kéo ngược cũng không ra. Trong chớp 
 nhoáng, tê tê đã ẩn mình trong lòng đất.
KhiKhi miêu miêu tả tả hoạthoạt độngđộng củacủa con vậtvật tata cầncần chú chú ý ý điều quan gì? sát 
thật tỉ mỉ để chọn lọc được những đặc điểm lí thú về hoạt 
động của con vật đó. 2. Quan sát ngoại hình của một con vật mà 
em yêu thích và viết một đoạn văn miêu tả 
ngoại hình của con vật đó. 3. Quan sát hoạt động của một con vật mà em yêu 
thích và viết một đoạn văn miêu tả hoạt động của 
con vật đó.