Bài giảng Tiếng Việt Lớp 4 (Luyện từ và câu) - Tuần 31: Thêm trạng ngữ cho câu - Lưu Thị Lệ

 KHỞI ĐỘNG * Những câu nào sau đây là câu cảm?
 1. Chiều nay, chị đón em nhé!
 2. A! mẹ đã về!
 3. Chà, con mèo có bộ lông mới đẹp làm sao!
 4. Lan ơi, cho tớ về với!
* Câu cảm dùng để làm gì? Trong câu cảm thường 
có những từ ngữ nào?
- Trong câu cảm, thường có các từ ngữ: ôi, chao, chà, trời ; 
quá, lắm, thật Khi viết, cuối câu cảm thường có dấu 
chấm than (!)
- Câu cảm (câu cảm thán) là câu dùng để bộc lộ cảm xúc 
(vui mừng, thán phục, đau xót, ngạc nhiên, ) của người 
nói. Luyện từ và câu
 Thêm trạng ngữ cho câu.
I . Nhận xét:
* Bài 1: Đọc cặp câu sau và cho biết chúng có gì khác nhau?
a. I-ren trở thành một nhà khoa học nổi tiếng.
b. Nhờ tinh thần ham học hỏi, sau này, I-ren trở thành một 
nhà khoa học nổi tiếng.
 * I-ren là một nhà hóa học và nhà 
 vật lý học người Pháp. Bà sinh 
 năm 1897, mất năm 1956. Bà được 
 trao giải Nobel Hóa học năm 1935. I . Nhận xét:
1. Đọc cặp câu sau và cho biết chúng có gì khác 
nhau?
a. I-ren trở thành một nhà khoa học nổi tiếng.
b. Nhờ tinh thần ham học hỏi, sau này, I-ren trở 
thành một nhà khoa học nổi tiếng.
- Câu b có thêm bộ phận in nghiêng: Nhờ tinh thần 
ham học hỏi, sau này, I . Nhận xét:
2. Đặt câu hỏi cho các phần in nghiêng.
- Nhờ tinh thần ham học hỏi, sau này I-ren trở 
thành một nhà khoa học nổi tiếng.
* Vì sao, khi nào, I-ren trở thành một nhà khoa học nổi 
tiếng?
* Vì sao, bao giờ ,I-ren trở thành một nhà khoa học nổi 
tiếng?
* Nhờ đâu, bao giờ, I-ren trở thành một nhà khoa học nổi 
tiếng?
* Nhờ đâu, khi nào, I-ren trở thành một nhà khoa học nổi 
tiếng? 3. Mỗi phần in nghiêng bổ sung cho câu b ý nghĩa 
gì?
- Nhờ tinh thần ham học hỏi, sau này I-ren trở 
thành một nhà khoa học nổi tiếng.
* Phần in nghiêng nhờ tinh thần ham học hỏi : 
nguyên nhân I-ren trở thành nhà khoa học lớn. 
* sau này : xác định thời gian I-ren trở thành một 
nhà khoa học nổi tiếng.
4. Hãy thay đổi vị trí của các từ in nghiêng trong 
câu trên. I . Nhận xét:
4. Hãy thay đổi vị trí của các từ in nghiêng trong 
câu trên.
- Nhờ tinh thần ham học hỏi, sau này I-ren trở 
thành một nhà khoa học nổi tiếng.
+ Sau này, I-ren trở thành một nhà khoa học nổi tiếng nhờ 
tinh thần ham học hỏi.
+ I-ren, sau này trở thành một nhà khoa học nổi tiếng nhờ 
tinh thần ham học hỏi.
+ Nhờ tinh thần ham học hỏi, I-ren sau này trở thành một 
nhà khoa học nổi tiếng.
+ I-ren, nhờ tinh thần ham học hỏi, sau này trở thành một 
nhà khoa học nổi tiếng.
5. Nghĩa của các câu trên thế nào?
 * Không thay đổi. - Các phần in nghiêng được gọi là gì? 
* Các phần in nghiêng được gọi là trạng ngữ. 
- Trạng ngữ là gì?
* Trạng ngữ là thành phần phụ trong câu xác định thời 
gian, nơi chốn, nguyên nhân, mục đích của sự vật nêu 
trong câu.
- Trạng ngữ trả lời cho các câu hỏi nào?
* Trạng ngữ trả lời cho câu hỏi: Khi nào? Ở đâu? Vì sao? 
Để làm gì?
- Trạng ngữ đứng vị trí nào trong câu?
* Trạng ngữ có thể đứng đầu câu, cuối câu hoặc chen giữa 
chủ ngữ và vị ngữ. II. Ghi nhớ
1.Trạng ngữ là thành phần phụ của 
 câu xác định thời gian, nơi chốn, 
 nguyên nhân, mục đích, của sự 
 việc nêu trong câu.
2. Trạng ngữ trả lời cho các câu hỏi 
Khi nào?, Ở đâu?, Vì sao?, Để làm gì? III. Luyện tập
1.Tìm trạng ngữ trong các câu sau. 
 Câu Trạng ngữ
a. Ngày xưa, Rùa có một cái mai 
 láng bóng. - Chỉ thời gian
 b.Trong vườn, muôn loài hoa đua 
nở. - Chỉ nơi chốn.
c. Từ tờ mờ sáng, Cô Thảo đã dậy 
sắm sửa đi về làng. Làng của cô 
cách làng Mỹ Lý hơn mười lăm - Chỉ thời gian.
cây số. Vì vậy, mỗi năm cô chỉ về 
làng chừng hai ba lượt. 
* Em hãy nêu ý nghĩa của từng trạng ngữ trong 
câu? Bài 2: Viết một đoạn văn ngắn từ 3 đến 5 
câu kể về một lần em được đi chơi xa, trong 
đó có ít nhất một câu dùng trạng ngữ.
Ví dụ 1: Chủ nhật tuần qua, cả nhà em về 
thăm quê ngoại. Cánh đồng lúa quê 
ngoại rộng mênh mông và xanh mượt. 
Cây đa đầu làng sum suê. Dưới bóng mát 
cây đa, em cùng bạn vui đùa cả ngày. * Em hãy đặt một câu có trạng ngữ?
- Sáng nay, bố đưa em đi học.
- Trong vườn, đàn bướm bay rập rờn.
- Nhờ chăm chỉ, Bắc học rất tiến bộ.
- Vì bị ốm nên Nga phải nghỉ học.