Giáo án môn Ngữ văn Lớp 6 Học kì II (Theo phương pháp mới nhất)

Tuần 20
Ngày soạn:	Ngày dạy:
Tiết 77 – Văn bản:
MỤC TIÊU
Kiến thức:
BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
(Trích “Dế Mèn phiêu lưu kí”- Tô Hoài)
Nắm được đặc điểm nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong một văn bản truyện viết cho thiếu nhi.
Hiểu được nội dung, ý nghĩa của văn bản “Bài học đường đời đầu tiên”. Hiểu được hình ảnh Dế Mèn – một hình ảnh đẹp của tuổi trẻ sôi nổi nhưng tính tình bồng bột và kiêu ngạo.
Biết được một số biện pháp nghệ thuật xây dựng nhân vật đặc sắc trong đoạn trích.
Kỹ năng:
Rèn kĩ năng đọc, phân tích truyện hiện đại có yếu tố tự sự két hợp với yếu tố miêu tả.
Phân tích được các nhân vật trong đoạn trích.
Vận dụng được các biện pháp nghệ thuật so sánh, nhân hóa khi viết văn miêu tả.
Thái độ:
Biết suy nghĩ trước khi hành động, không nên kiêu căng, tự phụ.
Đoàn kết với mọi người.
Năng lực - Phẩm chất.
Năng lực: Hợp tác, giao tiếp, tự học, sử dụng ngôn ngữ, phân tích, cảm thụ, tư duy stao
Phẩm chất: Tự lập, tự tin, tự chủ.
CHUẨN BỊ:
Giáo viên: máy chiếu,...m đồ sộ, chủ yếu là văn xuôi (truyện ngăn, kí, tiểu thuyết)
Tác phẩm:
Xuất xứ
- Trích từ chương I của truyện “Dế Mèn phiêu lưu kí”.
b. Đọc, kể tóm tắt, hiểu chú thích:
- Dế Mèn coi thường Dế Choắt.
Đoạn: Dế Mèn tự tả chân dung mình đọc với giọng hào hứng, kiêu hãnh, to, vang, chú nhấn giọng ở các tính từ, động từ miêu tả.
HS đọc phần 1 -> GV nhận xét
GV HD HS đọc phân vai đoạn trêu chị Cốc ở nhà để thực hiện ở tiết sau
Yêu cầu HS kể tóm tắt văn bản, GV nhận xét.
GV hướng dẫn HS tìm hiểu chú giải .
? Hãy xác định thể loại của văn bản ? Trình bày những hiểu biết của em về thể loại ?
GV mở rộng: Thể loại của tác phẩm là kí nhưng thực chất vẫn là một truyện "Tiểu thuyết đồng thoại" một sáng tác chủ yếu là tưởng tượng và nhân hoá (truyện đồng thoại là loại truyện
tưởng tượng dành cho thiều nhi, viết về loài vật và các vật vô tri, theo phương thức nhân cách hóa )
? Xác định ngôi kể, trình tự kể ? Tác dụng?
+ Làm cho câu chuyện trở nên thân mật, gần gũi, chân thực, đáng tin cậy đối với bạn đọc .
+ Các tình huống truyện bớt đi chút ít tính bất ngờ nhưng bù lại, do tận dụng lợi thế về “độ lùi thời gian”, không ít lần khi kể chuyện, nhân vật tôi đã nhiều lần phát biểu trực tiếp những
chiêm nghiệm của mình, thậm chí báo trước kết cục làm cho tính luân lí của tác phẩm trở lên thực sự đậm đà.
? Xác định bố cục văn bản? Nội dung từng phần?
Dế Mèn trêu chị Cốc dẫn đến cái chết của Dế Choắt.
Sự ân hận của Dế Mèn và tự rút ra bài học đường đời đầu tiên cho mình.
Chú thích
Thể loại; Phương thức biểu đạt
Thể loại: Tiểu thuyết
Phương thức biểu đạt: Tự sự
Ngôi kể: thứ nhất
Trình tự: kể ngược – hồi cố
Bố cục: 2 phần
Phần 1: Từ đầu đến "Đứng đầu thiên hạ rồi" => DM tự họa về mình
Phần 2: Còn lại Þ bài học đường
đời đầu tiên của Dế mèn.
HĐ 2: Tìm hiểu chi tiết văn bản:
PP: ptích, bgiảng, vđáp, hđ nhóm
KT: đặt câu hỏi, thảo luận nhóm
NL: hợp tác, tự học, giao tiếp, sd ngôn ngữ, cảm thụ, phân tích, nhận xét
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản:
1. Bức chân...dáng vẻ bề ngoài. Với DM, mọi thứ đều đạt đến độ hoàn hảo, tuyệt đối không chê vào đâu được. Thêm nữa, những từ tượng thanh, tượng hình như “phanh phách, phành phạch, ngoàm ngoạp, rung rinh, dún dẩy...” đã làm cho độc giả có cảm tưởng như DM vừa thình lình nhảy ra từ trang sách để chọc ghẹo, nô đùa. Rõ ràng, DM ý thức rất cao và rất hãnh diện về điều đó.
? Bên cạnh những dòng tự thuật về ngoại hình và hành động, DM còn tự nhận xét về mình. Tìm chi tiết?
? Em hiểu gì về tính cách của Dế Mèn qua những chi tiết trên?
HS thảo luận cặp đôi, trả lời.
? Dế Mèn có điểm gì đáng yêu? Điểm gì đáng chê?
GV bình giảng.
- Đoạn văn sử dụng những nghệ thuật nổi bật nào ? Qua đó thể hiện nội dung gì ? Em hãy khái quát lại trong 1 phút? GV: Mang tính kiêu căng vào đời, DM đã gây ra chuyện gì phải ân hận suốt đời? -> tiết sau tìm hiểu.
Hoạt động luyện tập:
Tính cách, suy nghĩ:
Tôi tợn lắm, dám cà khịa với bà con...nào quát, nào đá, nào ghẹo
Tưởng mình là ghê gớm, sắp đứng đầu thiên hạ rồi.
Þ Kiêu căng, hợm hĩnh, thích ra oai... liều lĩnh, không tự biết mình
Dế mèn có điểm đáng yêu: Khoẻ mạnh cường tráng, tự tin, yêu đời, tuy nhiên đáng chê trách: Kiêu căng hợm hĩnh, thích ra oai...
Tiểu kết.
Nghệ thuật: kể xen tả, bình luận, sử dụng tính từ, động từ đặc sắc, nhân hóa, so sánh...
Nội dung: Tô đậm vẻ đẹp về ngoại hình và tính cách của Dế Mèn, một chàng dế khỏe đẹp, cường tráng nhưng kiêu căng, xốc nổi.
Câu 1: Trong đoạn văn kể này, Tô Hoài đã khéo léo kết hợp với yếu tố miêu tả. Em học được kinh nghiệm gì về cách miêu tả từ nhà văn?
+ Trình tự miêu tả: Kết hợp tả ngoại hình với hành động và tư thế, thái độ (tả từng bộ
phận của cơ thể, gắn liền miêu tả hình dáng với hành động khiến hình ảnh Dế Mèn hiện lên mỗi lúc một rõ nét -> tả động chứ ko tả tĩnh).
+ Khi miêu tả, sử dụng rất phong phú, chính xác các tính từ gợi hình, gợi cảm.
+ Miêu tả bằng chính lời nhân vật (tự thuật) – ngôi thứ nhất -> tạo sự gần gũi với người đọc (người đọc như đc trực tiếp nghe lời