Bài giảng Tiếng Việt Lớp 4 (Tập đọc) - Ngắm trăng. Không đề - Nguyễn Lệ Thủy

 KHỞI ĐỘNG Tập đọc
Ngắm trăng – Không đề Ngắm trăng 
 Hồ Chí Minh 
 (19-5-1890 / 2-9-1969)
- Quê quán: Xã Kim Liên, 
 huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ 
 An. Sinh ra trong một gia 
 đình nhà nho yêu nước.
- Bác là một nhà văn nhà thơ 
 lớn, danh nhân văn hoá thế 
 giới. Ngắm trăng 
Hoàn cảnh ra đời:
 Tháng 8-1942, trên đường sang Trung 
 Quốc, Bác Hồ bị chính quyền Tưởng Giới 
 Thạch bắt và giam giữ hơn một năm trời. 
 Trong những ngày đó, Người đã viết Nhật kí 
 trong tù bằng thơ chữ Hán (133bài). Trong 
 đó có bài “Ngắm Trăng”. Không đề
 Đường non khách tới hoa đầy
 Rừng sâu quân đến, tung bay chim ngàn
 Việc quân việc nước đã bàn,
 Xách bương, dắt trẻ ra vườn tưới rau.
 (Hồ Chí Minh - Xuân Thủy dịch)
- Không đề: không có tên bài (thường đây là những bài thơ thể hiện cảm xúc chợt đến, rất đa 
dạng, khó đặt tên cho thật đúng).
- Bương: ống đựng làm bằng thân cây bương (một loài cây giống cây tre, thân to, thẳng, mỏng).
- Ngàn: rừng
- Chú thích: Bài thơ trên được Bác Hồ sáng tác ở chiến khu Việt Bắc trong kháng chiến chống 
thực dân Pháp 1946 - 1954. Tìm hiểu bài
1) Bác Hồ ngắm trăng trong hoàn cảnh Ngắm trăng
 Trong tù không rượu cũng không hoa,
nào? (Đọc câu thơ thứ nhất.) Cảnh đẹp đêm nay, khó hững hờ.
Bác Hồ ngắm trăng trong hoàn cảnh Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ,
Bác đang bị chính quyền Tưởng Giới Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ.
Thạch giam giữ tại một nhà lao ở (Hồ Chí Minh - Nam Trân dịch)
Trung Quốc.
2) Hình ảnh nào cho thấy tình cảm gắn bó giữa Bác Hồ với trăng? (Đọc hai 
câu thơ cuối.)
Hình ảnh: Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ Trăng nhòm khe cửa ngắm 
nhà thơ cho ta thấy tình cảm gắn bó giữa Bác và trăng.
3) Bài thơ nói lên điều gì về Bác Hồ?
Bài thơ nói lên tình cảm yêu thiên nhiên tha thiết của Bác Hồ. Bài thơ cũng nói 
lên nghị lực gang thép của Người: ở trong tù cực kì gian khổ thiếu thốn, Người 
vẫn quên đi cảnh xích xiềng, vẫn ung dung thư thái ngắm trăng, thường thức 
vẻ đẹp của trăng như một nhà thơ. Không đề
Đường non khách tới hoa đầy
Rừng sâu quân đến, tung bay chim ngàn
Việc quân việc nước đã bàn,
Xách bương, dắt trẻ ra vườn tưới rau.
 HỒ CHÍ MINH
 (Xuân Thủy dịch) Không đề
Hoàn cảnh ra đời:
 “Không đề” được Bác Hồ sáng tác ở chiến khu 
 Việt Bắc trong kháng chiến chống thực dân 
 Pháp (1946-1954)
 Không đề
+ Không đề: không có tên bài (thường đây là 
 những bài thơ thể hiện cảm xúc chợt đến, rất 
 da dạng, khó đặt tên cho thật đúng).
+ Bương: ống đựng làm bằng thân cây bương 
 (một loại cây giống cây tre, thân to, thẳng, 
 mỏng) 
 Tại sao bài này có tựa là “Không đề” Tìm hiểu bài
1) Những từ ngữ nào cho biết Bác sáng 
 Không đề
tác bài thơ ở chiến khu Việt Bắc? (Đọc 2 Đường non khách tới hoa đầy
dòng thơ đầu.) Rừng sâu quân đến, tung bay chim ngàn
 Những từ ngữ cho biết Bác sáng tác Việc quân việc nước đã bàn,
 bài thơ ở chiến khu Việt Bắc là: rừng sâu Xách bương, dắt trẻ ra vườn tưới rau.
 (Hồ Chí Minh - Xuân Thủy dịch)
 quân đến, tung bay chim ngàn, việc quân, 
 việc nước. - Bác sáng tác bài thơ này ở chiến khu Việt Bắc, 
trong thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp rất 
gian khổ. Tìm hiểu bài
1) Những từ ngữ nào cho biết Bác sáng 
tác bài thơ ở chiến khu Việt Bắc? (Đọc 2 Không đề
dòng thơ đầu.) Đường non khách tới hoa đầy
 Rừng sâu quân đến, tung bay chim ngàn
 Những từ ngữ cho biết Bác sáng tác Việc quân việc nước đã bàn,
 bài thơ ở chiến khu Việt Bắc là: rừng sâu Xách bương, dắt trẻ ra vườn tưới rau.
 quân đến, tung bay chim ngàn, việc quân, (Hồ Chí Minh - Xuân Thủy dịch)
 việc nước.
 2) Những hình ảnh nào nói lên lòng yêu đời và phong thái ung dung 
 của Bác Hồ? Nói tiếp để hoàn chỉnh câu:
 - Hình ảnh khách đến thăm nhà Bác trong cảnh........có nhiều hoa do Bác trồng.
 - Bàn xong việc quân việc nước, Bác............xách bương, dắt trẻ ra vườn tưới rau. NỘI DUNG:
Tinh thần lạc quan yêu đời, yêu cuộc sống, 
bất chấp mọi hoàn cảnh khó khăn và phong 
thái ung dung của Bác Hồ. NGẮM TRĂNG
Trong tù không rượu cũng không hoa,
Cảnh đẹp đêm nay, khó hững hờ.
Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ,
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ.
 KHÔNG ĐỀ
 Đường non khách tới hoa đầy
 Rừng sâu quân đến, tung bay chim ngàn
 Việc quân việc nước đã bàn,
 Xách bương, dắt trẻ ra vườn tưới rau.
 VẬN DỤNG 
 Điền từ còn thiếu vào bài thơ:
Trong tù không .. cũng không .,rượu hoa
Cảnh đẹp đêm nay, khó ...hững hờ
Người ngắm trăng cửa sổ,soi ngoài 
Trăng nhòm ngắm nhà thơ.khe cửa