Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 49: Tổng kết về từ vựng

Chµo mõng c¸c thÇy c« gi¸o vÒ dù héi gi¶ng! 
Ng÷ v¨n 9 
Ki ểm tra bài cũ 
 Hãy cho biết caùc từ “ lá ” sau là từ nhiều nghĩa hay từ đồng âm? Vì sao? 
 - Khi chiếc lá 1 xa cành 
 Lá 1 không còn màu xanh 
 Mà sao em xa anh 
 Đời vẫn xanh rời rợi . ( Hồ Ngọc Sơn – Gửi em dưới quê làng) 
 - Công viên là lá 2 phổi của thành phố. 
Ki ểm tra bài cũ 
Là hiện tượng từ nhiều nghĩa. 
(lá phổi : Nghĩa chuyển). 
Lá 1 : 
Lá 2 : 
Lá 
boä phaän cuûa caây, moïc ôû caønh, hình daùng moûng, nhoû, to khaùc nhau .( Nghĩa gốc). 
vaät nheï ( moûng) gioáng hình chieác laù (Nghĩa chuyển). 
?Trong hai tiÕt võa qua, c¸c em ®· ®­ưîc hư­íng dÉn tæng kÕt nh÷ng ®¬n vÞ kiÕn thøc nµo vÒ tõ vùng? 
KiÓm tra bµi cò 
Tổng kết về từ vựng 
Từ đơnTừ phức 
Thành ngữ 
Nghĩa của từ 
Từ nhiều nghĩa, 
Hiện tượngchuyển nghĩacủa từ 
Từ đồng âm 
Từ đồng nghĩa 
Từ trái nghĩa 
Cấp độ kháiquát của nghĩatừ ngữ 
Trườngtừ vựng 
Sự phát triểncủa từ vựng 
Từ mượn, 
Từ Hán Việt 
Từ vựng 
Thuật ngữ,...mư­în 
-TiÕt 49 - Tæng kÕt vÒ tõ vùng 
Tõ thuÇn ViÖt 
Vay 
m­ưîn tiÕng H¸n 
Vay mư­în ng«n ng÷ kh¸c 
ñ µn bµ, chÕt 
hi sinh, phô n÷ 
ra-®i-«, 
vi-ta-min 
Tõ m­ưîn 
Tõ m­ưîn lµ nh÷ng tõ vay mư­în c¸c tiÕng n­ưíc ngoµi ®Ó biÓu thÞ sù vËt, hiÖn t­ưîng mµ tiÕng ViÖt ch­ưa cã tõ thÝch hîp biÓu thÞ. 
(Sù ph¸t triÓn Trau dåi vèn tõ) 
* Kh¸i niÖm: 
TiÕt 49. Tæng kÕt vÒ tõ vùng 
1. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng 
2. Tõ mư­în 
 Chän nhËn ®Þnh ®óng 
a) ChØ mét sè Ýt ng«n ng÷ trªn thÕ giíi ph¶i vay m­ưîn tõ ng÷. 
b) TiÕng ViÖt vay mư­în nhiÒu tõ ng÷ cña c¸c ng«n ng÷ kh¸c lµ do sù Ðp buéc cña nư­íc ngoµi. 
c ) TiÕng ViÖt vay mư­în nhiÒu tõ ng÷ cña c¸c ng«n ng÷ kh¸c lµ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu giao tiÕp cña ng­ưêi ViÖt. 
d) Ngµy nay, vèn tõ tiÕng ViÖt rÊt dåi dµo vµ phong phó, v× vËy kh«ng cÇn vay m­ưîn tõ ng÷ tiÕng nư­íc ngoµi n÷a. 
c 
(Sù ph¸t triÓn Trau dåi vèn tõ) 
TiÕt 49. Tæng kÕt vÒ tõ vùng 
1. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng 
2. Tõ m­ưîn 
 (?) Theo cảm nhận của em thì những từ mượn như săm, lốp, (bếp) ga, xăng, phanh có gì khác so với những từ mượn như : a-xít, ra-đi-ô, vi-ta-min, 
(Sù ph¸t triÓn Trau dåi vèn tõ) 
 C¸c tõ s¨m, lèp,(bÕp) ga, x¨ng, phanh 
-> ®· ®­ưîc ViÖt ho¸ hoµn toµn. 
Cßn c¸c tõ: a-xÝt, ra-®i-«,vi-tamin 
-> ch­ưa ®ư­îc ViÖt ho¸ hoaøn toaøn 
1. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng 
2. Tõ mư­în 
3. Tõ H¸n ViÖt 
 * Kh¸i niÖm 
 -TiÕt 49 Tæng kÕt vÒ tõ vùng 
(Sù ph¸t triÓn Trau dåi vèn tõ) 
? T×m tõ H¸n ViÖt trong c©u th¬ sau: 
 Lµn thu thuû nÐt xu©n s¬n, 
Hoa ghen thua th¾m liÔu hên kÐm xanh. 
 Töø Haùn Vieät laø moät boä phaän töø coù khoái löôïng khaù lôùn trong tieáng Vieät ( Tieáng ñeå caáu taïo töø goïi laø yeáu toá Haùn Vieät ) 
TiÕt 49 - Tæng kÕt vÒ tõ vùng 
1. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng 
2. Tõ mư­în 
3. Tõ H¸n ViÖt 
Chän quan niÖm ®óng: 
a. Từ Hán Việt chiếm một tỉ lệ không đáng kể trong vốn từ Hán Việt . 
b. Từ Hán việt là bộ phận quan trọng của lớp từ mượn gốc Hán. 
c. Từ Hán Việt kh«ng phải là một bộ phận của vốn từ tiến...) 
a. Thuaät ngöõ 
b. Töø möôïn 
Bieät ngöõ xaõ hoäi 
d.Töø ñòa phöông 
-> Tính caùch raát töï nhieân cuûa anh thanh nieân. 
1. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng 
2. Tõ mư­în 
3. Tõ H¸n ViÖt 
4. ThuËt ng÷ vµ biÖt ng÷ x · héi 
TiÕt 49 - Tæng kÕt vÒ tõ vùng 
Lieät keâ moät soá bieät ngöõ xaõ hoäi maø em bieát ? 
5. Trau doài voán töø 
Trau dåi vèn tõ 
HiÓu ®Çy ®ñ chÝnh x¸c nghÜa cña tõ trong tõng v¨n c¶nh cô thÓ. 
Dïng tõ ®óng nghÜa vµ phï hîp víi v¨n c¶nh. 
RÌn luyÖn ®Ó biÕt thªm nh÷ng tõ ch­a biÕt, lµm t¨ng vèn tõ. 
I. Heä thoáng hoùa kieán thöùc 
(Sù ph¸t triÓn Trau dåi vèn tõ) 
TiÕt 49 : Tæng kÕt vÒ tõ vùng 
Baøi 1 – Xaùc ñịnh từ mượn trong ñoạn văn sau, cho biết noù coù taùc dụng gì ? 
II. Luyeän taäp 
Đến kì sinh, chuyện thật lạ, naøng sinh ra một c aùi bọc trăm trứng...Đ aøn con không cần buù mớm maø tự lớn lên như thổi, mặt mũi khôi ngô, khỏe mạnh như thần. ( Con Roàng chaùu Tieân ) 
Từ mượn tiếng Hán : kì sinh, khôi ngô , thần 
Tác dụng : mang lại sắc thái trang trọng, toân kính 
Bài tập 2. - Giải thích nghĩa của các từ ngữ sau : bách khoa toàn thư, bảo hộ mậu dịch, dự thảo, đại sứ quán, hậu duệ, khẩu khí, môi sinh. 
Bách khoa toàn thư là từ điển bách khoa, ghi đầy đủ tri thức của các ngành 
Bảo hộ mậu dịch là chính sách bảo vệ sản xuất trong nước, chống lại sự cạnh tranh của hàng hoá nước ngoài. 
Dự thảo là văn bản mới ở dạng dự kiến, phác thảo, cần phải đưa ra một hội nghị của những người có thẩm quyền để thông qua. 
Đại sứ quán là cơ quan đại diện của một nhà nước ở nước ngoài. 
Hậu duệ là con cháu của người đã chết 
Khẩu khí là khí phách của con người toát ra qua lời nói 
Môi sinh là môi trường sống của sinh vật 
a. LÜnh vùc kinh doanh beùo boå nµy ®· thu hót sù ®Çu tư­ cña nhiÒu c«ng ty lín trªn thÕ giíi.b. Ngµy xư­a D­ư¬ng LÔ ®èi xö ñaïm baïc víi Lư­u B×nh lµ ®Ó cho Lư­u B×nh thÊy xÊu hæ mµ quyÕt chÝ häc hµnh, lËp th©n. 
c. B¸o chÝ ®· taáp naäp ®­a tin vÒ sù kiÖn SEA Games 22 ®ư­îc tæ chøc t¹i ViÖt Nam. 
 tÊp naäp 
Bµi tË