Giáo án Lịch sử Lớp 11 - Bài 22: Xã hội Việt Nam trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân pháp

Ngày soạn: .14../ ..4.. / 2017
Tiết PP CT: 31
Chương II
Việt Nam từ đầu thế kỉ XX
đến hết chiến tranh thế giới thứ nhất (1918)
Bài 22 : Xã hội Việt Nam trong cuộc khai thác thuộc địa
Lần thứ nhất của thực dân pháp
I. mục tiêu bài học
1. Kiến thức 
Sau khi học xong bài học, yêu cầu HS cần:
- Hiểu được mục đích và nắm được những nét chính về nội dung của các chính sách chính trị, kinh tế, văn hoá, giáo dục của thực dân Pháp thi hành ở Việt Nam ngay sau khi chúng hoàn thành cuộc bình định bằng quân sự.
- Thấy được những tác động của những chính sách đó đối với tình hình kinh tế – xã hội Việt Nam ở những năm cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX.
- Hiểu được cơ sở dẫn đến việc hình thành tư tưởng giải phóng dân tộc mới.
2. Tư tưởng, tình cảm
- Nhận rõ bản chất của đế quốc, thực dân, phong kiến tàn bạo đã bóc lột dã man và đàn áp về chính trị một cách tàn bạo đối với nhân dân ta.
- Bồi dưỡng tình cảm giai cấp, lòng yêu mến kính trọng giai cấp nông dân, công nhân và các tầng lớp lao đ...ông nghiệp: Tập trung khai thác than và kim loại, ngoài ra còn tập trung vào một số nghành khác như xi măng, điện nước.
+ Thương nghiệp: độc chiếm thị trường, nguyên liệu và thu thuế.
+ Giao thông vận tải: được chú trọng xây dựng.
-> Mục đích: phục vụ khai thác và quân sự. 
c. Tác động:
+ Tích cực: 
. Phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa được du nhập vào Việt Nam, so với nền kinh tế phong kiến, có nhiều tiến bộ, của cải vật chất sản xuất được nhiều hơn, phong phú hơn.
. Cơ cấu kinh tế VN thay đổi: Ngoài nông nghiệp, thủ công nghiệp nay có thêm công nghiệp, thương nghiệp, GTVT.
+ Tiêu cực:
. Tài nguyên thiên nhiên của Việt Nam bị bóc lột cùng kiệt;
 . Nông dân bị bóc lột tàn nhẫn, bị mất ruộng đất;
. Nông nghiệp dậm chân tại chỗ, Công nghiệp phát triển nhỏ giọt, thiếu hẳn công nghiệp nặng.
=> Nền kinh tế Việt Nam cơ bản vẫn là nền sản xuất nhỏ, lạc hậu, phụ thuộc vào Pháp.
2. Những chuyển biến về xã hội
* Giai cấp cũ bị phân hoá.
- Giai cấp địa chủ phong kiến:
+ Đại địa chủ: giàu có, làm tay sai cho thực dân Pháp, là chỗ dựa của Pháp, chúng ra sức áp bức, bóc lột nông dân.. 
+Tuy nhiên, có một bộ phận nhỏ địa chu vừa và nhỏ có tinh thần yêu nước.
- Giai cấp nông dân: 
+ Số lượng đông đảo nhất chiếm hơn 80% dân số.
 + Bị đế quốc và phong kiến áp bức bóc lột nặng nề, cuộc sống của họ khổ cực lâm vào cảnh bần cùng.
-> Một số phải rời làng đi tìm kiếm việc làm trở thành công nhân.
-> Một số ở lại nông thôn làm tá điền cho địa chủ.
=> nông dân sẵn sàng hưởng ứng, tham gia cuộc đấu tranh giành được độc lập và ấm no -> là lực lượng to lớn của phong trào chống Pháp.
* Xuất hiện lực lượng xã hội mới
- Công nhân: 
+ Ra đời trong cuộc khai thác lần 1.
+ Xuất thân từ nông dân, làm việc ở đồn điền, hầm mỏ, nhà máy, xí nghiệp, lương thấp nên đời sống khổ cực, có tinh thần đấu tranh mạnh mẽ chống bọn chủ để cải thiện điều kiện làm việc và đời sống -> mang tính tự phát.
- Tầng lớp tư sản: Là các nhà thầu khoán, chủ xí nghiệp, xưởng t